Biber Bitkisinin Özellikleri Nelerdir?

Patlıcangiller (Solanaceae) familyasına dahil edilen biber, narin yapıdaki saçak köklere ve otsu gövdeye sahiptir. Bitkinin üzümsü meyvesi yetiştirilen çeşide bağlı olarak uzun, konik, dolmalık, kiraz veya domates şeklindedir. Meyve etinin rengi sarı ila yeşilin farklı tonlarında olabilir. 

Biber çeşitleri morfolojilerine göre şu şekilde sınıflandırılır:

1. Sivri biberler
2. Çarliston biberler
3. İri kırmızı biberler
4. Konik biberler
5. Domates biberler
6. Dolmalık biberler

Türkiye’de sebze yetiştiriciliği açısından seracılık faaliyetlerinin yaklaşık %15’i biber üretimine yöneliktir. En çok yetiştirilen çeşit %60 oranıyla sivri biberken bunu yüksek oranda dolmalık biber ile daha düşük oranlarda kapya biber, domates biberi ve kurutmalık çeşitler takip eder. 

Biberin meyve bağlama kapasitesi ihtiyaç duyduğu optimum sıcaklık düzeyinin korunmasına bağlıdır. Yetişme döneminde sıcaklık ihtiyacı artan biber için ideal sıcaklık aralığı 18-26°C’dir. Sıcaklığın 15°C’nin altına düşmesi bitkide verimi azaltırken 35°C üstü sıcaklıklar ise büyümeyi ve gelişimi yavaşlatır. Bitkinin verimliliği için olması gereken gece ve gündüz sıcaklıkları şu şekildedir:

• Gündüz: 21-26°C
• Gece: 15-17°C

İdeal aralıkta olan yüksek sıcaklığın olduğu koşullar biberin acılığını artıracak şekilde etki edebilir. Sıcaklığın yanı sıra biber, kısmi ışık yoğunluğuna da ihtiyaç duyar. Işıklanmada azalma bitkide yaprakların artmasına, tomurcuklanmanın durmasına ve meyvedeki verimin düşmesine yol açar. Yeterli ışıklanmayla bitkide meyve bağlama özelliği artar.

Biber yetiştiriciliği için derin, geçirgen, su tutabilen ve organik içeriği yüksek tınlı, tınlı-kumlu topraklar idealdir. Kökleri narin olduğundan killi ve çok su tutan topraklar havalanmayı önleyeceği için biber yetiştiriciliğine uygun değildir. Bitkinin topraktaki mikro elementleri alabilmesi için toprağın pH seviyesinin 6.0-6.5 aralığında olması istenir. 

Biber, açıkta (tarla) veya örtü altında (sera) olacak şekilde farklı ortamlarda yetiştirilebilir. Bitkinin üretimi fide yetiştirilerek ya da doğrudan ekilerek yapılır. Toprağın derin bir şekilde sürülerek hazırlanması gerekir. Tohumlar viyollere ekilir ve bu aşamada toprak neminin korunması sağlanır. Fidelerin dikimi ise don tehlikesinin kalktığı uygun sıcaklıklarda yapılır. Biber fidesi dikimi serada ve tarlada farklı şekillerde yapılır:

• Serada biber yetiştiriciliği için ilkbahar ve sonbahar dönemleri uygundur. Tek sıralı dikim sisteminde 100x40 cm alanda dekara 2500 bitki, 90x40 cm alanda ise 2777 bitki denk gelecek şekilde dikim yapılır. Çift sıra sistemindeyse 90x50x50 cm alan için dekara 2857 bitki, 90x50x40 cm alanda 3571 bitki denk gelecek şekilde dikilir. 

Biber, serada 2-3 yılda bir baklagiller, lahanagiller veya şemsiyegiller familyalarından bitkiler ile münavebeye girecek şekilde yetiştirilmelidir.

• Tarlada sıcak yastıklara ekilen tohumlar, 3-4 yapraklı fideler halini aldığında sağlıklı ve köklü olanlar tüplere şaşırtılır. Tarlada tek sıralı yetiştirme için 25-30 cm, çift sıralı için 40-60 cm genişliğinde hazırlanan masuralara sıra üzeri 20-50 cm aralıklarla olacak şekilde dikilir. 

Tarla toprağının verimliliğini koruması için biber yetiştiriciliğinde ekim nöbeti uygulanarak 3-4 yılda bir tarımı yapılmalıdır.

Gübreleme: Biber, yetiştirildiği toprağın organik madde içeriği yönünden zengin olmasını ister. Bitkinin uygun şekilde beslenebilmesi için gübreleme süreci şu şekilde olmalıdır:

Dikim öncesi toprak hazırlığı sırasında;

• Ahır gübresi,
• Azotlu gübrenin %50’si,
• Fosforlu gübrenin tamamı,
• Potasyumun %60-65’i verilir.

Dikim sonrası süreçte ise;

• Azotlu gübrenin %25’i çapalama sırasında, %25’i çiçeklenmeden önce,
• Potasyumun kalan %40’ı çiçeklenme öncesinde verilir.

Bunlara ek olarak, bitkinin ihtiyacı olan kalsiyumun azotlu gübre formunda verilmesi gerekir.

Sulama: Biber rutubeti seven bir bitki olması nedeniyle topraktaki nemin %70-80 oranında korunması oldukça önemlidir. Sulamanın yetersiz olduğu koşullar bitkide çiçek ve meyvelerin dökülmesine yol açarken aşırı sulama, yaprakların dökülmesiyle sonuçlanır. Bitki, sıcak havalarda kumlu topraklar için 2-3 günde bir, ağır topraklarda ise 3-7 günde bir sulanmalıdır.

Sulamada dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• İlk meyveler görülünceye dek sulama ihtiyacı çapalama ile karşılanmalıdır.
• Biber için damla sulama yöntemi idealdir.
• Karık sulama uygulanacaksa karık boyları kısa tutulmalıdır.

Bakım işlemleri:

• Biberde budama, bitkinin ana dalları gelişinceye dek gövde üzerinde çıkan filizlerin alınmasıyla gerçekleştirilir.
• Çapalama, dikimden 10-20 gün sonrasında yabancı otların alınması ve toprağın kabartılması için yapılır. Bunu takip eden 3. hafta itibariyle ikinci çapalama ve boğaz doldurma işlemi gerçekleştirilir. Son çapalama ise haziran ayında tamamlanır. 
• Sıcaklığın düştüğü aylarda topraktaki sıcaklığı korumak adına toprak yüzeyinin örtülmesi sağlanır.
• Tarla ve seralarda ortaya çıkarak verimde azalmalar ile ürün kayıplarına yol açabilen biber hastalıkları ve biber zararlıları ile uygun şekilde kimyasal mücadele sürdürülmelidir.