Marul Özellikleri Nelerdir?

Serin iklim koşullarında yetişen ve tek yıllık bir bitki olan marul, papatyagiller (asteraceae) familyasına aittir. Bitki; kök, gövde, yaprak, çiçek, tohum, meyve, baş ve göbekten meydana gelir. Toprak altında 1,8 metreye kadar büyüyebilen kazık kökün etrafındaki yan kökler yalnızca yaşlı bitkilerde görülür.

Rozet şeklindeki etli, kalın ve içi beyaz gövde, toprağın hemen üzerinde yer alır. Yaklaşık 80-100 cm’ye kadar yükselen gövde, yan dalları ve çiçekleri meydana getirir. Toprağın çok yakınında büyümeye başladığı için yükseldikçe yapraklara toprak taşır.

Bitkinin önemli bir bölümünü oluşturan yapraklar ise kıvırcık ya da düz olabilir. Kıvırcık yapraklar kendi içince hafif, orta ya da tam kıvırcık olarak ayrılır. Yeşil rengin çeşitli tonlarına sahip olan yapraklar büyük, orta ya da küçük boyutta olabilir.

Marulun başı, şekli itibarıyla göbek olarak da adlandırılır. Baş; yuvarlak, yassı, uzun, yassı-yuvarlak olabilir. 4-5 dış yaprağın içinde 40-45 kadar daha küçük ve uzun yapraklar oluşur. Bitkinin asıl tüketilen bölümü olan göbek, bazı marul türlerinde hiç oluşmaz.

Marul yetiştiriciliği; bitkinin ekolojik istekleri, iklim koşulları ve toprak türü etrafında şekillenir. Bitki, kış aylarının çok sert olmadığı ılıman iklimde, 5°C -25°C’de yetişir. Bitkinin ideal çimlenme sıcaklığı 15°C’dir. Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesi’nde hava sıcaklığının çok yüksek olduğu, gündüzlerin uzadığı ve kuraklığın görüldüğü yaz aylarında marul yetiştirilmez.

Marul bitkisinin yetişmesi için;

• Derin,
• Kumlu,
• Drenajlı,
• Organik madde yönünden zengin,
• pH değeri ortalama 5.6 olan,
• Asit oranı düşük topraklar idealdir.

Marul, iki şekilde ekilir: Doğrudan tohum ekimi ve fide ile ekim.

Makineli tarıma uygun, çok geniş alanlarda genellikle tohum ekimi tercih edilir. Çok ince yapılı tohumları ekmek için toprağın iyi hazırlanması gerekir. Kaplama yöntemiyle tohumun ağırlığı ve çapı 15 kata kadar artırılabilir. Bu durumda ekim, mibzer kullanılarak daha kolay yapılır. Ancak ürün hiç işlemden geçmemişse, ekim sırasında seyreltme uygulamasından yararlanılır. Türü fark etmeksizin, sıra arası mesafesinin 30-40 cm olması gerekir. Sıra üzeri mesafesinin ise kaplamalı tohumlarda yaklaşık 15 cm, işlem görmemiş tohumlarda ise 4-5 cm olması yeterlidir.

Fide ile üretimde ise topraklı ya da topraksız ürün kullanılabilir. Toprak sürüldükten ve havalandırıldıktan sonra tırmıkla düzeltilir. Fideler 30-40 cm genişliğindeki tahtalara, sıra üzeri mesafe 15-25 cm olacak şekilde tek ya da çift sıra halinde dikilebilir. Bu işlemde fidelerin aşırı derine dikilmemesine dikkat edilmesi gerekir. Marul, 2-4 ay içinde hasat edilecek hale gelir.

Marul yetiştiriciliğinde gübreleme ve sulama gibi bakım işlemlerinin tam zamanında yapılması büyük önem taşır. Bu sayede hem marul hastalıkları önlenebilir hem de verim yükselir.

İlkbahar ve kış aylarında bitki, su ihtiyacını yağışlarla karşılar. Bu nedenle bu dönemlerde çok fazla sulama yapmaya gerek yoktur. Yağış miktarının az olduğu durumlarda ise salma ya da damla yöntemleri ile sulama yapılabilir. Yağmurlama yöntemi ise yapraklara zarar verebildiği için genellikle tercih edilmez. Yaz mevsiminin sonunda ise sulamanın önemi artar. Az miktarda ancak sık aralıklarla verilen su, bitkinin gelişme dönemini rahat atlatmasını sağlar.

Gübrelemede ise organik madde yönünden zengin olan ürünler tercih edilebilir. Ekimden önce çiftlik gübresi, ekimden sonra hayvan gübresi kullanılabilir. Gübrenin aşırı miktarda azot içermemesi önemli bir noktadır. Marul bu sayede hızlı bir şekilde gelişerek hasada hazır hale gelir.